होम स्वीट होम - आपल्या घरातली गोष्ट

होम स्वीट होम अगदी साधा तरीही प्रभावी असा सिनेमा. झी मराठीच्या एका पुरस्कार सोहळ्यात 'जोश्यांची फळबाग' पाहिल्यापासून मी ज्यांचा फॅन आहे आणि ज्यांचं कोणतंही नाटक, सिनेमा, अगदी नांदीसारखं पुस्तक किंवा लोकप्रभातले 'दुसरी बाजू' हे सदरही सोडलं नाही त्या हृषीकेश जोशी यांचा दिग्दर्शक म्हणून हा पहिलाच सिनेमा. हृषीकेशसोबत मोहन जोशी, रीमा, स्पृहा जोशी, विभावरी देशपांडे यांच्या मुख्य भूमिका आणि पाहुणे कलाकार म्हणून प्रसाद ओक, सुमित राघवन, मृणाल कुलकर्णी, आणि माझ्यासारख्या क्रिकेटप्रेमींसाठी आणखी एक सुखद धक्का म्हणजे चक्क विक्रम साठ्ये अशी फौज.

हृषीकेश जोशी, वैभव जोशी, मुग्धा गोडबोले यांच्या लेखणीतून साकार झालेली सिनेमाची कथा तशी अगदी साधी, सरळ, तरीही गुंतवून ठेवणारी. खुसखुशीत संवाद पेश करत सिनेमा आपल्याला कितीतरी प्रसंगात रिलेटेबल वाटत जातो, विशेषतः: मुंबईत वर्षानुवर्षे राहणाऱ्यांना नक्कीच. एका जुन्या इमारतीत राहतायत एक रिटायरमेंट झालेले साठीला आलेले जोडपे विद्याधर महाजन - श्यामल महाजन (मोहन जोशी - रीमा) आणि त्यांच्याकडे राहणारी त्यांची एक पेइंग गेस्ट कम भाची देविका (स्पृहा जोशी). त्यांची ही राहती जागा तशी शहरातली अगदी मोक्याची, त्यामुळे घर विकायचं म्हटलं तर मार्केटमध्ये या जागेला तीन-साडेतीन कोटींचा भाव आहे, हे उत्साही इस्टेट एजंट सोपान शिंदे (हृषीकेश जोशी) याच्यामुळे त्यांना कळतं. लिफ्ट नसलेल्या इमारतीत चौथ्या मजल्यावर असणारे घर म्हणजे वयोमानानुसार गुडघेदुखी असणाऱ्या श्यामल महाजन यांच्यासाठी डोकेदुखीच. पण जोडीने हे घर घेतानाच्या आठवणी आणि तिथला शेजारपाजार यात रुळलेल्या विद्याधर यांच्यासाठी हे फक्त विकणं तितकं सहजासहजी शक्य नाही. मग त्यांनी ते विकून लिफ्ट असणाऱ्या नवीन टॉवरमध्ये रहायला जावं म्हणून आपले युक्तिवाद लढवणाऱ्या श्यामल आणि ते न होऊ देण्यासाठी विद्याधर यांनी मांडलेले मुद्दे, त्यातून पुढे काय काय घडत जातं, ते राहतं घर विकून नवीन घरी रहायला जातात का याभोवती मग कथा फिरत राहते आणि ज्याप्रमाणे परफेक्ट क्षणी मध्यंतर होतो, त्याप्रमाणेच एक सुयोग्य शेवट करत सिनेमा संपतो. हा सिनेमा अगदी अलगदपणे घर, माणसं, मानवी भावभावना, जुने, नवे, सोयीसुविधा, आपुलकी जिव्हाळा अशा अनेक गोष्टींना वेळोवेळी एकमेकांसमोर उभे ठाकायला लावतो, आणि तरीही बऱ्याच गाठी अलवार सोडवत जातो हे या सिनेमाचे माझ्या मते मुख्य यश.  

खरं तर सांगलीत, पुण्यात, मुंबईत जिथे कुठे आजवर राहिलो - तिथे सगळीकडे खूप घरं बदलत राहत आलेला मी, आणि त्यामुळे एकाच घराशी भावनिकरीत्या दीर्घकाळ नाळ न जुळलेला मी - तरीही या सिनेमाने मला गुंतवून ठेवलं. याच क्रेडिट मी या सिनेमाची कथा, मांडणी, दिग्दर्शन, अभिनय, संगीत या सगळ्याच घटकांना देईन.

विशेषतः अभिनयात तर सर्वानीच बाजी मारली आहे. रीमाजींना पाहून सतत आपण काय ताकदीची अभिनेत्री गमावलीये हे वाटत राहतं. (त्यांच्यासाठी निर्मिती सावंत यांनी केलेलं डबिंगदेखील त्या भूमिकेच्यागरजेप्रमाणे आणि कित्येकदा तर हा रीमाजींचाच आवाज असं वाटावं इतक्या चपखलपणे  झालेलं आहे)

आणखी एक विशेष आवडलेली गोष्ट म्हणजे वेळोवेळी येणाऱ्या वैभव जोशींच्या कविता. घर हे या सिनेमातलं एक पात्रच आहे, त्यामुळे वैभव जोशींच्या कवितांमधून घर बोलतं, घराच्या भावना बोलतात, त्या भावना जगलेली माणसं बोलतात.

अगं चार भिंती आणि दोन खिडक्या नाहीयेत फक्त या घराला, आपण सामावून घेतलंय आपल्यात अवघ्या चराचराला

चार भिंती आणि दोन खिडक्या नाहीयेत फक्त या घराला, आपण फॅमिली मेंबर करून घेतलंय काळाच्या निसटत्या पाऱ्याला

हे असलं काही सुचण्याचे हे वैभवदादा क्लासेस का घेत नाहीत?

असो, नक्की पाहावा असा (आणि मी प्रीमियरला या सिनेमाचीच स्टारकास्ट आणि इतर अनेक कलाकारांच्या उपस्थितीत पाहिलेला सिनेमा) - 'होम स्वीट होम'

- पराग पुजारी